Network ရဲ႕အေျခခံက်တဲ့ elements ေတြသိၿပီး ၿပီးဆိုရင္ Network catagories ေတြထဲက Local Area Network (LAN) တစ္ခုရဲ႕ design ကိုဘယ္လို configure လုပ္ရမလဲဆိုတဲ့အခ်က္ေတြ

Network ရဲ႕အေျခခံက်တဲ့ elements ေတြသိၿပီး ၿပီးဆိုရင္ Network catagories ေတြထဲက Local Area Network (LAN) တစ္ခုရဲ႕ design ကိုဘယ္လို configure လုပ္ရမလဲဆိုတဲ့အခ်က္ေတြကို ၾကည့္ၾက ရေအာင္။ LAN ရဲ႕ configurations အေနနဲ႔ဘယ္ transmission method ကိုသံုးမလဲ LAN ထဲက connection equipment ေတြကိုေရြးခ်ယ္မႈေတြ၊ server/client ေရြးခ်ယ္မႈေတြ၊ ဒီ system ႀကီးတစ္ခု လံုးရဲ႕ Performance ေတြကိုစဥ္းစားရပါ တယ္။ၿပီးရင္ေတာ့ IP address ေတြကို design လုပ္ပါ မယ္
။ေ နာက္ဆံုးကေတာ့ cable design ခ်တာပဲျဖစ္ပါ တယ္။
LAN ရဲ႕ Scope ကို small scale LAN, medium scale LAN နဲ႔ Large scale LAN ဆိုၿပီး ၃မ်ဳိးခြဲပါတယ္။

-Small scale LAN မွာ workstation/client က ၁၀လံုးအထိ ပါပါတယ္။
-Medium scale မွာေတာ့ စက္အလံုးေပါင္း ၃၀ကေန ၅၀ အထိပါ၀င္ပါတယ္။
-Large scale မွာ computer ေတြက ရာေပါင္းမ်ားစြာပါ ၀င္ပါတယ္။

 LAN ရဲ႕ perfoormance ကိုေတာ့ ဒီ network ေပၚ မွာရွိတဲ့ end system ေတြဆီကို transimission time ဘယ္ ေလာက္ျမန္ျမန္ေရာက္ႏိုင္မလဲဆိုတဲ့အခ်က္နဲ႔ client ေတြ က server ကို frequently access လုပ္တဲ့အခ်က္ေတြကို တုိင္းပါတယ္။

LAN မွာ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရမႈ reliability စံသတ္ မွတ္မႈလဲ ရွိပါတယ္။ သတ္မွတ္ထားတဲ့အခ်ိန္ကာလတစ္ခု အတြင္းမွာ service အေရအတြက္ဘယ္ေလာက္ရပ္သြား သလဲ၊ error ျဖစ္သြားရတဲ့ job တစ္ခုျပန္ၿပီး recover ျဖစ္ ေအာင္ ယူရတဲ့အခ်ိိန္နဲ႔ job တစ္ခုစီအတြက္ priority ေပး ရတာေတြနဲ႔ စံသတ္မွတ္ထားပါ တယ္။ ဒီလို priority ေပး ထားတဲ့ job ေတြမွာ security standard လည္း ႐ွိပါတယ္။ ဥပမာဆိုရင္ priority 1 ဆိုရင္ job ကို access လုပ္တာကို password နဲ႔ ထိန္းထားတာ၊ priority 2 ဆိုရင္ access ရဲ႕ authority ကို စေဆာက္တာ၊ priority 3 က free access ျဖစ္ပါတယ္။


LAN ရဲ႕ configuration ကို စေလ့လာမယ္ဆိုရင္

- CSMA/CD (IEEE 802.3) Method.
- token ring method နဲ႔
- တျခား method တခ်ဳိ႕ရွိပါတယ္။

CSMA/CD (Collision Sense Multiple Access/ Collision Dectection) ဆိုတာ baseband method ျဖစ္ပါ တယ္။ transmission channel တစ္ခုေပၚမွာ signal တစ္ခု ပဲပို႔ႏိုင္ပါတယ္။ transmission control လုိအပ္ၿပီး signal ကို ပို႔ေပးေနတဲ့ carrier ကို detetion နဲ႔ retransmition လုပ္ေပးပါတယ္။ transmission speed က 10 Mbps,100 Mbps, 1Gbps ျဖစ္ပါတယ္။ 10 BASES ethernet အတြက္ coaxial cable နဲ႔ 10BASE-T ethernet အတြက္ UTP cable ကို သံုးပါတယ္။

Taken ring method ဆိုတာ IEEE 802.5 Standard ရွိၿပီး transmission channel တစ္ခုေပၚမွာ signal တစ္ခုပဲပို႔ႏိုင္တဲ့ baseband method ျဖစ္ပါတယ္။ data ကို tranamit လုပ္ဖို႔ token ကို control အျဖစ္ သံုးထားပါ တယ္။ transmission speed က 4 Mbps နဲ႔ 16 Mbps ျဖစ္ ပါတယ္။ STP cable ကိုသံုးပါ တယ္။
တျခား method ေတြက UTP Four pair cable ကိုသံုးထားၿပီးဘယ္ LAN မွာမဆို သံုးႏုိင္တဲ့ 100VG method၊ packet ေတြ collision ျဖစ္တာကိုေလ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ ၿပီး recovery လုပ္ေပးႏုိင္တဲ့ Demand Priority Access method နဲ႔ optical fibre cable ကိုသံုးထားတဲ့ FDDI method ေတြျဖစ္ပါတယ္။

LAN မွာ သံုးမယ့္ connection equipment ေတြမွာ

- Physical layer မွာအလုပ္လုပ္တဲ့ repeaters (HUB)
- data link layer မွာအလုပ္လုပ္တဲ့ bridges
- network layer မွာအလုပ္လုပ္တဲ့ routers
- bridge နဲ႔ hub ရဲ႕ function နဲ႔အလုပ္လုပ္တဲ့ LAN Switches ေတြပါ၀င္ပါတယ္။

LAN network မွာသံုးမယ့္ segment အေရအ တြက္ကလည္း ကန္႔သတ္ခ်က္ရွိပါတယ္။ segment ဆုိ တာ network component ရဲ႕ unit တစ္ခုျဖစ္ၿပီး coaxial segment နဲ႔ link segment ဆိုၿပီးႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ သုံးခုထက္ပိုတဲ့ cndsystem ဒါမွမဟုတ္ repeater ရွိတဲ့ connection ကို coaxial segment လို႔ေခၚပါတယ္။

 R : Repeater (Hub)

UTP cable ေပၚမွာ repeater ႏွစ္ခု connection ရွိေနရင္ Twisted pair cable ေပၚမွာ HUB နဲ႔ endsystem connection ရွိေနရင္ ဒါကို link segment လို႔ေခၚပါတယ္။

link segment အေရအတြက္နဲ႔ coaxial segment အေရ အတြက္ စုစုေပါင္းက 5ခုထက္မေက်ာ္ရပါဘူး။ Coaxial segment အေရအတြက္က 3 ခုထက္မေက်ာ္ရပါဘူး။ ဒီ formula ကိုသံုးၿပီး LAN network မွာ segment တြက္ရပါ တယ္

ေနာက္တစ္ခုက ဒီ network မွာသံုးမယ့္ server ေတြ client ေတြကိုေရြးရပါမယ္။ Server ကို ေပးႏိုင္တဲ့ service function ေတြအရေရြးႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာအေနနဲ႔ ဆိုရင္ဒီ server ကို File/Printer share အတြက္သံုးမွာ လား။ Electric mail အတြက္ သံုးမွာလားဆိုၿပီးစဥ္းစားပါ တယ္။ Client machine ကို (i) CPU, memory နဲ႔ hard clisk ရဲ႕ Volume ကိုေကာင္းေကာင္းသံုးဖုိ႔လိုမယ့္ Baseline (ii) Space area ကို သိမ္းဖုိ႔လိုမယ့္ occupying space နဲ႔ (iii) CD-Rom က Supply လုပ္မယ့္ program ေတြ install လုပ္လို႔ရမယ့္ expandability ဆိုၿပီးသံုးမ်ဳိးရွိပါတယ္။

Cilent နဲ႔ Server ကို configure လုပ္ေတာ့မယ္ဆို ရင္ (i) client ေတြက server တစ္လံုးထဲကိုပဲ seguest ေတြေတာင္းေနရင္ centralized configuration လို႔ေခၚပါ တယ္။ ဒီ server ကလည္း performance ျမင့္ရပါမယ္။

(ii) server ရဲ႕ load ကိုခြဲေ၀ၿပီး လုပ္တဲ့ distributed cofi-guration မွာ server အလံုးေရတိုးလာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ LAN မွာရွိတဲ့ load ကေတာ့မေျပာင္းလဲပါဘူး။
(iii) LAN ရဲ႕ load ကိုေလ်ာ့ခ်ဖို႔ကေတာ့ segment တစ္ခုစီ အတြက္သီးျခား server ထားရပါမယ္။ ဒီ serverm high performance ျဖစ္ရပါမယ္။ဒါကို LAN Distribution Cofiguration လို႔ေခၚပါတယ္။

System ရဲ႕ performance ကို clients ေတြ server ေတြသံုးထားတဲ့ application programs ေတြအျပင္ network transmission channel နဲ႔လည္းတိုင္းတာပါတယ္။

(1) Application Program ကို disk ကေန inputloutput လုပ္တဲ့အခ်ိန္
(2) Application Program execufe လုပ္တဲ့အခ်ိန္
(3) TCP/IP,LAN Manager နဲ႔ Netware ေတြရဲ႕execution time.
(4) LAN adapter နဲ႔ CPU ၾကားက transmission လုပ္တဲ့အခ်ိန္
(5) transmission လုပ္တဲ့ method နဲ႔ time, packettransmission time ေတြပါ၀င္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ IP address ေတြကို design ခ်ဖို႔ပါ။ Address ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ MAC address နဲ႔ IP address တို႔ျဖစ္ပါတယ္။MAC address မွာ global address နဲ႔ local address ဆုိၿပီးႏွစ္မ်ဳိး ရွိပါတယ္။ OSI ရဲ႕ Data link layer မွာ အလုပ္လုပ္တဲ့ MAC address က 48 bit ရွိပါတယ္။

(1) Global address.
IEEE က control လုပ္ထားတဲ့ global address က unique ျဖစ္ပါတယ္။

(2) Local address
User ကသတ္မွတ္ထားတဲ့ id ျဖစ္လို႔ network ထဲမွာ ip duplicate မျဖစ္ေအာင္သတိထားရပါမယ္။IP Address မွာ class 5မ်ဳိးရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ class A,B,C သံုးမ်ဳိးကိုပဲ သံုးပါတယ္။ က်န္တဲ့ class D နဲ႔ E က reserved ထားထား တာပါ။ လက္ရွိသံုးေနတဲ့ ipv 4မွာ ip address သတ္မွတ္ဖို႔ 32 bit ထားပါတယ္။ဒီ 32 bit မွာ network ID နဲ႔ hast ID ပါ၀င္ပါတယ္။ ip address သတ္မွတ္တာက network size ေပၚမူ တည္ပါတယ္။

Class A က large scale network ျဖစ္ၿပီး end system စုစုေပါင္း 65535 ထက္ပုိသံုးလို႔ရပါတယ္။
Class B က medium scale network ျဖစ္ပါတယ္။ endsystem က 254 အထိပဲသံုးလို႔ရေပမယ့္ network အေရအတြက္က 2097152 ရပါတယ္။
Private address ဆိုတာက global address ဆိုတာက global address ျဖစ္ၿပီး LAN မွာသံုးဖို႔ reserved လုပ္ထားတာပါ။

 Class A အတြက္ 10.0.0 ~ 10.255.255.255
Class B အတြက္ 172.16.0.0 ~ 172.31.255.255
Class C အတြက္ 192.168.0.0 ~ 192.168.255.255
Cable design ကို network မွာ error ျဖစ္ခဲ့ရင္ ရွာေဖြရလြယ္ေအာင္ neat and straight ခ်ရပါမယ္။ Security နဲ႔ performance ေကာင္းဖို႔ sub-networking လုပ္ႏိုင္ပါရမယ္။ connection လုပ္ရတာ လြယ္ကူေအာင္နဲ႔ error ေတြကို management လုပ္ရေအာင္ color cable ေတြကို သံုးသင့္ပါတယ္။ UTP cableနဲ႔ Power cable ၾကား မွာသင့္ ေတာ္တဲ့အကြာအေ၀းထားျခင္းကလည္း cable မွာ noise မ၀င္ေအာင္ တားဆီရာ ေရာက္ပါတယ္။ network ကုိ စိတ္ခ်ေနခ်င္ရင္ေတာ့ cable ေတြကို duplicate လုပ္ထားရပါမယ္။ HUB ကို port မ်ားမ်ားယူထားျခင္း ကလည္း maintenace လုပ္ရာမွာ အဆင္ေျပေစပါ တယ္။ ေနာင္တ ခ်ိန္မွာ ဒီ network ကို expand လုပ္ဖို႔ကိုလည္း စဥ္းစားၿပီး cable ကို design ခ်ထားရ ပါမယ္။ cable expand လုပ္ဖို႔ လည္း economy ကို စဥ္းစားရပါမယ္။

အခုေျပာျပခဲ့တာေတြက LAN design ခ်ရင္ လိုအပ္ မယ့္အခ်က္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘႀကီးသက္